apply to LPG गेल्या काही वर्षांमध्ये एलपीजी गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये सातत्याने होणाऱ्या वाढीमुळे सर्वसामान्य नागरिकांच्या घरखर्चावर मोठा बोजा पडत होता. मात्र, अलीकडेच केंद्र सरकारने एलपीजी गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये केलेल्या महत्त्वपूर्ण कपातीमुळे जनतेला मोठा दिलासा मिळाला आहे. विशेषतः उज्ज्वला योजनेच्या लाभार्थ्यांसाठी हा निर्णय अत्यंत महत्त्वाचा ठरला आहे.
किंमत कपातीचा मागोवा घेतला असता, गेल्या काही महिन्यांपूर्वी एलपीजी गॅस सिलेंडरची किंमत १,२०० रुपयांच्या उंबरठ्यावर पोहोचली होती. ही वाढती किंमत सर्वसामान्य कुटुंबांच्या आर्थिक स्थितीवर गंभीर परिणाम करत होती.
मात्र, सध्याच्या नवीन दरांनुसार ही किंमत लक्षणीय प्रमाणात कमी होऊन सरासरी ९०३ रुपयांपर्यंत खाली आली आहे. विशेष म्हणजे, उज्ज्वला योजनेअंतर्गत मिळणाऱ्या ३०० रुपयांच्या सबसिडीमुळे पात्र लाभार्थ्यांना हाच सिलेंडर केवळ ६०० रुपयांमध्ये उपलब्ध होणार आहे, जे निश्चितच स्वागतार्ह आहे.
देशाच्या विविध भागांमध्ये एलपीजी गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये तफावत दिसून येते. राजधानी दिल्लीत सिलेंडरची किंमत ९०३ रुपये असताना, मुंबईत ती ९०२ रुपये आहे. बेंगळुरूमध्ये ९०५ रुपये, तर कोलकाता, नोएडा आणि भुवनेश्वर येथे ९२९ रुपये इतकी किंमत आहे. हैदराबादमध्ये सर्वाधिक ९५५ रुपये, चेन्नईमध्ये ९२९ रुपये, तर लखनऊमध्ये ९४० रुपये अशी किंमत निश्चित करण्यात आली आहे.
उज्ज्वला योजनेच्या अंमलबजावणीमध्ये महत्त्वपूर्ण बदल करण्यात आले आहेत. या योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यांना दरमहा ३०० रुपयांची सबसिडी मिळत असली, तरी आता या सबसिडीचा लाभ घेण्यासाठी ई-केवायसी करणे अनिवार्य करण्यात आले आहे. ज्या लाभार्थ्यांनी अद्याप ई-केवायसी केलेले नाही, त्यांची सबसिडी पुढील महिन्यापासून बंद होणार असल्याने, सर्व लाभार्थ्यांनी लवकरात लवकर ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
नवीन नियमांमध्ये ई-केवायसीची अनिवार्यता हा महत्त्वाचा बदल आहे. या नियमांनुसार सर्व लाभार्थ्यांनी चालू महिन्याच्या अखेरपर्यंत ई-केवायसी पूर्ण करणे बंधनकारक आहे. ई-केवायसी न केल्यास सबसिडी बंद होण्याची शक्यता आहे. या डिजिटल व्यवस्थेद्वारे योजनेच्या अंमलबजावणीत अधिक पारदर्शकता येणार आहे.
सरकारने एलपीजी गॅस सिलेंडरच्या किमतींचे मासिक मूल्यांकन करण्याचे धोरणही स्वीकारले आहे. दर महिन्याच्या पहिल्या दिवशी किमतींचे पुनर्मूल्यांकन केले जाणार असून, यामध्ये आंतरराष्ट्रीय बाजारातील किंमती आणि पेट्रोलियम उत्पादनांच्या किमतींचा विचार केला जाणार आहे. विशेषज्ञांच्या मते, पुढील काळात १० ते ५० रुपयांपर्यंत आणखी कपात अपेक्षित आहे.
या सर्व बदलांचा सामान्य नागरिकांवर सकारात्मक प्रभाव पडणार आहे. किमतीतील कपातीमुळे कुटुंबांच्या मासिक खर्चात बचत होणार आहे. विशेषतः सबसिडीमुळे गरीब आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबांना मोठा दिलासा मिळणार आहे. स्वयंपाकघरातील खर्चात लक्षणीय घट होणार असल्याने, कुटुंबांना इतर महत्त्वाच्या गरजांसाठी निधी उपलब्ध होऊ शकेल.
या निर्णयाचा सामाजिक प्रभावही महत्त्वपूर्ण आहे. स्वच्छ इंधनाचा वापर वाढण्यास मदत होणार आहे, ज्यामुळे विशेषतः ग्रामीण भागातील महिलांच्या आरोग्यावर सकारात्मक परिणाम होईल. शिवाय, पर्यावरणाच्या दृष्टीनेही हा निर्णय फायदेशीर ठरणार आहे.
तज्ज्ञांच्या मते, आंतरराष्ट्रीय बाजारातील किमती स्थिर राहिल्यास, भारतीय ग्राहकांना याचा थेट फायदा मिळू शकतो. सरकारच्या विविध योजनांमुळे स्वच्छ इंधनाचा वापर वाढण्यास मदत होणार असून, यामुळे देशाच्या ऊर्जा सुरक्षेलाही बळकटी मिळणार आहे.
थोडक्यात, एलपीजी गॅस सिलेंडरच्या किमतीतील ही कपात आणि नवीन नियम सामान्य नागरिकांसाठी अत्यंत लाभदायक ठरणार आहेत. विशेषतः उज्ज्वला योजनेच्या लाभार्थ्यांना मिळणारी सबसिडी त्यांच्या दैनंदिन जीवनात महत्त्वपूर्ण बदल घडवून आणणार आहे. मात्र, या लाभांची सुनिश्चिती करण्यासाठी सर्व लाभार्थ्यांनी ई-केवायसी प्रक्रिया वेळेत पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
