free 3 gas cylinders महिलांच्या आर्थिक व सामाजिक उत्थानासाठी राज्य सरकारांद्वारा वेगवेगळ्या योजना राबविल्या जाताहेत. यापैकी सध्या मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना व मुख्यमंत्री अन्नपूर्ण योजना या दोन प्रमुख योजना अंमलात आणल्या गेल्या आहेत.
मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजनेतून महिलांना दरमहा 1,500 रुपये आर्थिक मदत दिली जाते, तर मुख्यमंत्री अन्नपूर्ण योजनेंतर्गत उज्वला योजनेच्या लाभार्थी महिलांना वार्षिक तीन मोफत गॅस सिलेंडर दिले जाणार आहेत. या योजनांमुळे महिलांच्या जीवनमानात सुधारणा होण्यास मदत होणार आहे.
मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना:
सरकारच्या महिला विकासासाठीच्या अनेक योजनांमध्ये मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना ही एक लोकप्रिय व महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेंतर्गत गरीब कुटुंबातील महिलांना प्रत्येक महिन्याला 1,500 रुपये आर्थिक मदत दिली जाते.
या योजनेचा मुख्य उद्देश महिलांना आर्थिक मजबूती प्रदान करणे, त्यांच्या सक्षमीकरणासाठी मदत करणे, कुटुंबाचे जीवनमान सुधारणे व महिलांची सामाजिक-आर्थिक स्थिती सुधारण्यास मदत करणे हा आहे.
मुख्यमंत्री अन्नपूर्ण योजना:
या योजनेंतर्गत उज्वला योजनेतील लाभार्थी महिलांना वार्षिक तीन मोफत गॅस सिलेंडर दिले जाणार आहेत. या निर्णयामुळे महिलांच्या आर्थिक बोजाला काही प्रमाणात कमी करण्यात मदत होणार आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश महिलांच्या अर्थव्यवस्थेला बळकटी देणे, कुटुंबाची आर्थिक स्थिती सुधारणे आणि महिलांना सुखसोईच्या जीवनाचा लाभ देणे हा आहे.
मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना:
या योजनेंतर्गत राज्यातील गरीब कुटुंबातील महिलांना प्रत्येक महिन्याला 1,500 रुपये आर्थिक मदत दिली जाते. ही योजना 2019 मध्ये राज्य सरकारने सुरू केली होती. या योजनेला अद्याप लाखो महिला लाभार्थी नोंदवले गेले असून, या योजनेचा मोठा प्रतिसाद मिळत आहे.
गॅस सिलेंडर वाटप:
मुख्यमंत्री अन्नपूर्ण योजनेंतर्गत उज्वला योजनेतील लाभार्थी महिलांना व मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजनेतील पात्र महिलांना वार्षिक तीन मोफत गॅस सिलेंडर दिले जाणार आहेत. त्यासाठी लाभार्थींची ई-केवायसी (KYC) करणे आवश्यक आहे. या योजनेखाली गॅस सिलेंडर भरल्यानंतर लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात एक वर्षाचे गॅस सिलेंडरचे पैसे जमा केले जातील.
याचा महिलांना फायदा:
या दोन्ही योजनांमुळे महिलांच्या आर्थिक व सामाजिक स्थितीत सुधारणा होईल. मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना महिलांना दरमहा आर्थिक मदत देत असल्याने, त्यांच्या कुटुंबाची आर्थिक स्थिती सुधारण्यासाठी मदत होत आहे. तर मुख्यमंत्री अन्नपूर्ण योजनेंतर्गत महिलांना मोफत गॅस सिलेंडर मिळाल्याने त्यांच्या घरखर्चावर मोठा ताण कमी होणार आहे. याचा आर्थिक फायदा होऊन महिलांच्या सुखसोईच्या जीवनाला चालना मिळेल.
योजनेबाबतच्या काही अडचणी:
सरकारकडून या दोन्ही योजनांचा मोठा प्रयत्न केला जात असला, तरी काही अडचणी देखील समोर येत आहेत.
१) मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजनेअंतर्गत काही लाभार्थी महिलांची नावे गॅस कनेक्शन असलेल्या कुटुंबातील अन्य व्यक्तींच्या नावे आहेत. त्यामुळे या महिलांना या योजनेचा लाभ मिळण्यास अडचणी येत आहेत.
२) मुख्यमंत्री अन्नपूर्ण योजनेंतर्गत उज्वला योजनेच्या लाभार्थी महिलांना प्राधान्य दिले जात असून, मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजनेतील लाभार्थी महिलांनाही या योजनेचा लाभ मिळण्यासाठी त्यांची ई-केवायसी करणे आवश्यक आहे.
३) राज्य सरकारने अद्याप मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजनेची लाभार्थी यादी जाहीर केलेली नाही, त्यामुळे या योजनेतील किती महिला लाभार्थी आहेत हे अद्याप स्पष्ट झालेले नाही.
सरकारच्या या दोन्ही महत्त्वाच्या योजनांमुळे महिलांच्या जीवनमानात सकारात्मक बदल होण्यास मदत होणार आहे. मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजनेतून दरमहा आर्थिक मदत मिळत असल्याने महिलांच्या आर्थिक स्थितीची बळकटी होईल, तर मुख्यमंत्री अन्नपूर्ण योजनेतून मिळणारे मोफत गॅस सिलिंडर हा महत्त्वाचा लाभ असून, महिलांच्या घरखर्चावर मोठा ताण कमी होऊन त्यांच्या जीवनशैलीत सुधारणा होण्यास मदत होईल. या योजना महिलांच्या आर्थिक, सामाजिक व सक्षमीकरणासाठी महत्त्वाच्या आहेत.