Gold prices fall गेल्या आठवड्यापासून सोन्याच्या किमतींमध्ये सातत्याने घसरण होत असून, देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील विविध घटकांमुळे ही घसरण अधिक तीव्र झाली आहे. विशेषतः अमेरिकी डॉलरच्या मजबुतीचा थेट परिणाम सोन्याच्या किमतींवर दिसून येत आहे. या परिस्थितीचा सखोल आढावा घेऊया.
गेल्या आठवड्यात सोन्यासाठी मागील तीन वर्षांतील सर्वात कठीण कालावधी ठरला आहे. मल्टी कमोडिटी एक्सचेंज (MCX) वरील आकडेवारीनुसार, ८ नोव्हेंबर रोजी २४ कॅरेट सोन्याची किंमत प्रति १० ग्रॅमला ७७,२७२ रुपये होती.
मात्र, एका आठवड्याच्या कालावधीत ही किंमत घसरून १५ नोव्हेंबरपर्यंत ७३,९४६ रुपयांपर्यंत खाली आली. याचा अर्थ एका आठवड्यात सोन्याच्या किमतीत तब्बल ३,३२६ रुपयांची घट झाली आहे. ही घट गुंतवणूकदारांसाठी मोठी चिंतेची बाब ठरत असली, तरी सामान्य ग्राहकांसाठी मात्र ही एक सुवर्णसंधी ठरू शकते.
देशांतर्गत बाजारपेठेतील स्थितीकडे पाहिले असता, इंडियन बुलियन ज्वेलर्स असोसिएशन (IBJA) च्या आकडेवारीनुसार, ८ नोव्हेंबर रोजी २४ कॅरेट सोने ७७,३८२ रुपये प्रति १० ग्रॅम या दराने विकले जात होते.
मात्र १४ नोव्हेंबरपर्यंत हा दर घसरून ७३,७४० रुपयांपर्यंत खाली आला. इतर प्रकारच्या सोन्याच्या किमतींमध्येही मोठी घट दिसून आली आहे. २२ कॅरेट सोन्याचा दर ७१,९७० रुपये प्रति १० ग्रॅम, २० कॅरेट सोन्याचा दर ६५,६३० रुपये प्रति १० ग्रॅम, तर १८ कॅरेट सोन्याचा दर ५९,७३० रुपये प्रति १० ग्रॅम इतका खाली आला आहे. या किमतींमध्ये ३% जीएसटी आणि मेकिंग चार्जेस समाविष्ट नाहीत, त्यामुळे प्रत्यक्ष किंमती स्थानिक बाजारपेठेनुसार बदलू शकतात.
आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील घडामोडींचा विचार करता, डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या निवडणुकीतील यशामुळे अमेरिकी डॉलरमध्ये मोठी तेजी आली आहे. याचा थेट परिणाम सोन्याच्या किमतींवर झाला असून, आंतरराष्ट्रीय बाजारात स्पॉट गोल्डचे दर ०.१% ने घसरून प्रति औंस २,५६२.६१ डॉलरपर्यंत खाली आले आहेत.
एका आठवड्याच्या कालावधीत सोन्याच्या किमतीत ४% पेक्षा जास्त घट झाली आहे, ज्यामुळे जागतिक स्तरावरील गुंतवणूकदार चिंतेत आहेत. सोन्याच्या किमतींमध्ये होत असलेल्या या घसरणीमागे अनेक महत्त्वाची कारणे आहेत.
सर्वात महत्त्वाचे कारण म्हणजे अमेरिकी डॉलरची वाढती मजबुती. याशिवाय क्रिप्टोकरन्सीमध्ये वाढत असलेली गुंतवणूक आणि अमेरिकेच्या फेडरल रिझर्व्हच्या व्याजदरांमध्ये होऊ शकणारे संभाव्य बदल यांचाही प्रभाव सोन्याच्या किमतींवर पडत आहे.
मात्र या घसरणीमुळे सामान्य ग्राहकांसाठी सोने खरेदी करण्याची ही एक चांगली संधी निर्माण झाली आहे. विशेषतः येणाऱ्या लग्नसराईच्या पार्श्वभूमीवर सोन्याची मागणी वाढण्याची शक्यता आहे. सुवंकर सेन, सेनको गोल्ड अँड डायमंड्सचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी यांच्या मते, “सोन्याच्या कमी दरांमुळे खरेदीदारांची संख्या वाढली असून या लग्नसराईत ग्राहकांची गर्दी वाढेल.”
भारतीय अर्थव्यवस्थेसाठी ही एक महत्त्वाची घडामोड ठरू शकते. या वर्षीच्या लग्नसराईत तब्बल ५.९ लाख कोटी रुपयांचे उत्पन्न अपेक्षित आहे. याशिवाय देशभरात ४८ लाखांहून अधिक लग्न होण्याचा अंदाज वर्तवला जात आहे. यामुळे दागिने व्यापारी आणि किरकोळ विक्रेत्यांना मोठा फायदा होण्याची शक्यता आहे.
सध्याची परिस्थिती पाहता, सोन्याच्या दरांमधील ही घसरण गुंतवणूकदारांसाठी जरी आव्हानात्मक असली, तरी ग्राहकांसाठी मात्र ती एक सुवर्णसंधी ठरत आहे. लग्नसराईच्या हंगामात सोन्याच्या किमती कमी असणे हे अनेक कुटुंबांसाठी दिलासादायक आहे. मात्र, पुढील आठवड्यात सोन्याच्या किमतींमध्ये होणारी वाढ किंवा घट महत्त्वाची ठरणार आहे.
या सर्व परिस्थितीचा विचार करता, सोन्याच्या बाजारातील सध्याची घसरण ही तात्पुरती असू शकते. जागतिक अर्थव्यवस्थेतील अस्थिरता, भू-राजकीय तणाव आणि चलनाच्या किमतींमधील चढउतार यांचा प्रभाव सोन्याच्या किमतींवर पडत असतो. त्यामुळे गुंतवणूकदारांनी दीर्घकालीन दृष्टिकोन ठेवून निर्णय घेणे महत्त्वाचे आहे.