Ladki Bahin 6th महाराष्ट्र राज्य सरकारने महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी सुरू केलेली ‘लाडकी बहीण योजना’ सध्या चर्चेत आहे. या योजनेने आतापर्यंत लाखो महिलांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवून आणला आहे. मात्र आता या योजनेत काही महत्वपूर्ण बदल करण्यात येत आहेत, ज्यामुळे काही लाभार्थींना फायदा होणार असून काहींना मात्र पुढील हप्त्यांपासून वंचित रहावे लागणार आहे.
योजनेची अर्ज प्रक्रिया 1 जुलै 2024 ते 15 ऑक्टोबर 2024 या कालावधीत राबवण्यात आली. या दरम्यान सरकारला सुमारे 3 कोटी ऑनलाइन आणि ऑफलाइन अर्ज प्राप्त झाले. यातील 2 कोटी 34 लाख महिलांना योजनेअंतर्गत पाच हप्त्यांचे एकूण 7,500 रुपये त्यांच्या बँक खात्यात जमा करण्यात आले. ही आकडेवारी योजनेच्या व्याप्तीचे आणि यशस्वी अंमलबजावणीचे प्रतीक आहे.
मुख्यमंत्र्यांची महत्वपूर्ण घोषणा
मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी नुकतीच या योजनेसंदर्भात एक महत्वपूर्ण घोषणा केली आहे. त्यानुसार, योजनेच्या हप्त्याच्या रकमेत लक्षणीय वाढ करण्यात येणार असून, आताची 1,500 रुपयांची रक्कम वाढवून 2,100 रुपये करण्यात येणार आहे. ही वाढ महिलांच्या आर्थिक स्वावलंबनाला अधिक बळकटी देणारी ठरणार आहे.
तांत्रिक अडचणींमुळे वंचित राहिलेल्या महिलांसाठी विशेष तरतूद
राज्यात अनेक महिला अशा आहेत, ज्यांचे अर्ज मंजूर झाले असूनही त्यांना काही तांत्रिक अडचणींमुळे योजनेचा लाभ मिळू शकला नाही. अशा महिलांसाठी सरकारने विशेष तरतूद केली आहे. मीडिया रिपोर्टनुसार, या महिलांना नोव्हेंबर महिन्याच्या शेवटच्या आठवड्यात उर्वरित पाच हप्त्यांचे पैसे आणि सहाव्या हप्त्याच्या वाढीव रकमेसह एकूण 9,600 रुपये जमा करण्यात येणार आहेत.
अपात्र लाभार्थींबाबत कठोर निर्णय
सरकारने योजनेसाठी काही निश्चित पात्रता निकष ठरवून दिले होते. मात्र काही महिलांनी या निकषांचे उल्लंघन करून अर्ज सादर केले आणि त्यांना पाच हप्त्यांचे पैसेही मिळाले. विशेषतः ज्या महिलांना निराधार योजनेअंतर्गत 1,500 रुपये मिळत होते, त्या या योजनेसाठी अपात्र होत्या. परंतु अनेकांनी या नियमाकडे दुर्लक्ष करून अर्ज केले.
सरकारने आता अशा सर्व अपात्र लाभार्थींची यादी तयार केली असून, त्यांना पुढील सहावा हप्ता मिळणार नाही. हा निर्णय कठोर वाटत असला तरी योजनेच्या मूळ उद्दिष्टांशी सुसंगत आहे.
लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्र सरकारची महत्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेमुळे राज्यातील लाखो महिलांना आर्थिक स्वावलंबनाची संधी मिळत आहे. हप्त्याच्या रकमेत झालेली वाढ ही योजनेच्या प्रभावीतेला अधिक बळकटी देणारी आहे.
तथापि, अपात्र लाभार्थींबाबत घेतलेला निर्णय हा योजनेच्या पारदर्शक अंमलबजावणीसाठी महत्वपूर्ण पाऊल आहे. यामुळे खरोखर गरजू महिलांपर्यंत योजनेचा लाभ पोहोचेल याची खात्री होईल.
महाराष्ट्र सरकारची लाडकी बहीण योजना ही महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने टाकलेले एक महत्वपूर्ण पाऊल आहे. योजनेत झालेले नवीन बदल हे एका बाजूला लाभार्थींना अधिक आर्थिक मदत देणारे असले तरी दुसऱ्या बाजूला योजनेच्या नियमांचे काटेकोर पालन करण्याची गरज अधोरेखित करणारे आहेत.
सरकारने घेतलेले निर्णय हे योजनेच्या दीर्घकालीन यशस्वितेसाठी महत्वपूर्ण ठरणार आहेत. यामुळे योजनेचा लाभ खऱ्या गरजू महिलांपर्यंत पोहोचण्यास मदत होईल आणि महिला सक्षमीकरणाचे उद्दिष्ट साध्य होण्यास हातभार लागेल.